Dit weblog is gewijd aan het Nederlandsch Magazijn, een van de eerste geïllustreerde tijdschriften in Nederland. Het eerste exemplaar verscheen in 1834. De initiatiefnemers, de gebroeders Diederichs uit Amsterdam, namen een voorbeeld aan The Penny Magazine dat in Engeland populair was.
Wat ze voor ogen hadden? “…het beschaven van het verstand, het veredelen van het hart, het verbreiden der kennis van menschen en volken, der vaderlandsche geschiedenis en der landswetten”, zo schreven ze in het eerste nummer. Kortom: “…al hetgeen den mensch tot eere, den burger tot voordeel en den Staat tot bestendiging en uitbreiding zijner magt verstrekken kan”.
Het tijdschrift bevatte een breed scala aan artikelen over onder meer natuurkundige verschijnselen, verre landen, bijzondere gebeurtenissen en nog veel meer. Veel artikelen werden in vertaalde versie overgenomen uit buitenlandse tijdschriften, meestal zonder bronvermelding. De naam van de auteur werd zelden vermeld.
Van 1846 tot 1858 verscheen het blad onder de titel Nieuw Nederlandsch Magazijn. In 1859 werd het tijdschrift overgenomen door de gebroeders Van Es uit Amsterdam. Daarna kwam het nog in handen van diverse andere uitgevers: Noothoven van Goor, Leiden (1867-1870), Laarman, Amsterdam (1871-1877) en Bremer, Amsterdam (1878-1885). In 1885 verscheen het tijdschrift voor het laatst.
Hieronder de introductie van de gebroeders Diederich in het eerste nummer.
In Engeland bestaat sedert onderscheiden jaren een gezelschap van aanzienlijke, kundige en menschlievende mannen, onder den naam van Society for the diffusion of useful knowledge. Dit gezelschap, getroffen door de behoefte aan eene geschikte lektuur voor die talrijke klasse van lezers, welke, ongenegen of buiten staat gesteld om geheele boekwerken door te lezen, niettemin gaarne een half uurtje aangenaam en nuttig willen besteden, aan het lezen van kleine, bondige beschrijvingen of verhandelingen, meende daarin te kunnen voorzien door de uitgave van het Penny-Magazine, waarvan dan ook sedert het vorige jaar te Londen elken Zaturdag een nommer het licht ziet. Het voorname doel dezer uitgave is het beschaven van het verstand, het veredelen van het hart, het verbreiden der kennis van menschen en volken, der vaderlandsche geschiedenis en der landswetten, met één woord, al hetgeen den mensch tot eere, den burger tot voordeel en den Staat tot bestendiging en uitbreiding zijner magt verstrekken kan.
En deze lettervrucht van eenen vreemden bodem is het, welke wij door de uitgave van het werk, waarvan wij thans het eerste nommer aan onze landgenooten aanbieden, besloten hebben op den vaderlandschen grond over te planten.
Eene oordeelkundige keuze zal die gedeelten van het oorspronkelijke overnemen, welke ook voor den Nederlandschen lezer aangenaam, belangrijk en nuttig kunnen zijn, terwijl al hetgeen betreft de Vaderlandsche Geschiedenis, Letteren, Oudheden en de Wetten, waaronder wij leven, ook zijne plaats behoorlijk daarin zal bekleeden. En noodigen wij ook hiermede elk, die belang stelt in het verbreiden van nuttige kundigheden, tot het inzenden van geschikte en doelmatige bijdragen uit.
Getrouw aan het heilzame oogmerk der oorspronkelijke uitgevers, zal ons Magazijn steeds vreemd blijven aan alle staatkundige en godsdienstige geschilpunten; het zal alle klassen van lezers, zonder onderscheid van geslacht, ouderdom, stand, godsdienst of staatkundige gevoelens, door nuttig onderwijs tot weetgierigheid aansporen; het zal hen door treffende voorbeelden, door krachtige overreding aanprikkelen, het goede te doen, het nuttige te bevorderen, het schoone te huldigen; het zal voor geleerden zoowel als voor ongeleerden iets leerrijks bevatten: het zal opnemen of beschrijven al hetgeen kundige reizigers nieuws en wetenswaardigs berigt hebben, voorwerpen uit den ouden en nieuwen tijd, gedenkstukken, natuurlijke voortbrengselen, met één woord, al hetgeen belangstelling op wekken en genoegen geven kan.
Wij gelooven tot aanprijzing onzer onderneming slechts te moeten herinneren aan het verbazende vertier van het Penny Magazine, hetwelk thans reeds tot 300,000 exemplaren is gestegen.
Ook in andere landen verschenen spoedig vertalingen en navolgingen van het Penny-Magazine. Het te Parijs sedert eenigen tijd uitgegeven worden de Magasin Pittoresque heeft, door een verbazend debiet, het ondubbelzinnigste bewijs van de goedkeuring des Publieks ontvangen, terwijl ook de nu onlangs te Leipzig ondernomen uitgave van het Pfennig-Magazin thans reeds dat gunstige onthaalen die vermogende ondersteuning heeft mogen ondervinden, waarop dezelve met zoo veel regt aanspraak maken kon.
En zou de in Nederland, waar den inwoners de zucht voor al wat groot, edel en nuttig als ingeschapen is, waar het elke mensch en vaderlandslievende onderneming nimmer aan steun en bescherming heeft ontbroken, – zoude in Nederland eene soortgelijke uitgave niet een even gunstig en welwillend onthaal ontmoeten? Wij meenen onze landgenooten beter te kennen en vertrouwen, dat het wel gelukken onzer onderneming spoedig zal doen blijken, dat wij niet vruchteloos op de weetgierigheid der Nederlanders en op hun verlangen, om nuttige kundigheden algemeen te verspreiden, gerekend hebben!
GEBROEDERS DIEDERICHS.